नेपाली लेखक संघ : चोरलाई चौतारो – वसन्तप्रकाश उपाध्याय

 

मध्य वैशाखमा चुनिएका नेपाली लेखक संघका अध्यक्षले साउन नलाग्दै आफ्नो तीन वर्षे कार्यकाललाई राजीनामा मार्फत् समापन गराएछन् । र, सुनियो हिजै संघको केन्द्रीय समितिले आफ्नो केन्द्रीय कार्यालय, थापाथलीको कोठा नखोलेर पद्मकन्या क्याम्पसको टहरामा बसेर माइन्यूट लेख्दै राजीनामा स्वीकृत गरेछ । बैठक बस्न कार्यालय पुग्नुको सट्टा पद्मकन्याको चौरमा भेला हुने समितिले ‘कोरम’पु¥याउन ‘फेसबुके’ समर्थन पनि लिएछ । 

राजीनामा दिइसकेका अध्यक्षलाई ‘मुक्ति’ दिनै पथ्र्यो, यसअर्थमा केन्द्रीय समितिले ‘भयंकर–राम्रो’ काम ग¥यो । अपितु राजीनामा क्रममा अध्यक्षले उठाएका मुद्दाहरुमध्ये माइन्यूट कागजात र खातापाता पद्मकन्याको टहरामा कसरी ‘फुत्त’ आइपुग्यो ? त्यसबारे पदाधिकारी र सदस्यहरुले खोजविनै नै गरेनछन् । ‘झापाली लेखक संघका नाममा स्थापित संघभित्र झापाली महासचिव विरुद्ध बोल्ने आँट कस्को होस् ? प्रश्न योसँगै धेरै छन् । 

महाधिवेशन भएको धेरै भएको छैन । जम्मा अढाई–तीन महिना मात्रै भयो । यति चाँडै महाधिवेशनको खातापाता, कागजात र ऐतिहासिक माइन्युट खोजेर नवनिर्वाचित अध्यक्षले गतल काम गरेका थिए । सबैलाई थाहा छ र थाहा थियो, संघको विगतको अपारदर्शी हिसावकिताब र खातापाता मिलाउन समय लाग्छ । दाताले दिएका खाता अद्यावधिक गर्न गराउन गाह्रै हुन्छ ।

फेरि विगतमा कहाँ कहाँबाट कति ल्याइयो र खाइयो भन्ने सन्दर्भ भन्नासाथ ‘प्राज्ञ’ भइसकेका पदाधिकारीहरुले कसरी सम्झने ? लेखा परीक्षणको औपचारिकताले ढाक्न छोप्न नसकेका अंकहरु मिलाउन नदिएर अध्यक्षले अक्षम्य अपराध गरेको प्रष्टिन्छ । 

त्यति मात्र होइन, हुँदै नभएको इतिहासको झुठो विवरणमा संघको परिचय उभ्याएर गरिएको दर्ता र नवीकरण प्रक्रिया बुझ्न अध्यक्षले चाहनु कतिपयको दृष्टिमा ‘नाकाम’ थियो र हो । जानकारका दृष्टिमा इतिहासमा वि.सं. २००८ सालमा नेपाली लेखक संघ भन्ने कुनै संस्था नै दर्ता थिएन र अहिले त्यसका पुराना पदाधिकारी भनिएका नामहरुको संघमा संलग्नता नै थिएन । इतिहास र मूर्धन्य साहित्यकारको नाम पनि थिएन ।

इतिहास र मूर्धन्य साहित्यकारको नाम भजाएर संघका केही मठाधीशहरुले कारोबार चलाइरहेका थिए । र, ती दस्तावेजहरु दिँदा आफ्ना विगत छताछुल्ल हुने भय र डर उनीहरुलाई थियो । 

फेरि संघको विधि–विधानमा नै नभएको पदाधिकारी र सदस्य चयनको संख्या र कोटा निर्धारण गरिएको परिप्रेक्ष्यमा ‘पुराना–दस्तावेज’ नयाँलाई दिँदा आफू नांगिने काम हुन्छ भन्ने त्रास उनीहरुलाई छँदै थियो । संघमा आफ्ना अकर्मण्यताको किलो गाडेर ठाउँ ओगटेकाहरुको भीडलाई नवनिर्वाचित अध्यक्षले चिर्न सक्नु पर्दथ्यो । उनले त्यसो गरेनन् । अध्यक्षको राजीनामाले चोरलाई चौतारोमा बसाउने काम ग¥यो, यो विडम्वना हो । 

संघका अदृश्य पाटाहरुका बारेमा सिंगो कार्यसमिति नै बेखबर छ भन्ने लाग्छ । जित्नेले जिते, हार्नेले हारे । जीतभित्र केहीले आफूलाई ‘रविन्सन् क्रुसो’ ठानेर संघमा हैकम जमाउने ताकमा छन् भने हारभित्र कोही बदलावको राजीनामा हड्डी फुकेर मसान जगाउन उद्यत बनेका छन् । 

वास्तवमा नवराजलाई अध्यक्ष पदको माला कुनै हात्ती आएर लगाइ दिएको थिएन । त्यसभित्र बहुमत सदस्यको आशा, अपेक्षा र भरोसा मिश्रित थियो । त्यस पाटोलाई अध्यक्ष आफैले जुन भावावेश र उत्कर्षमा आएर विर्सिए, सिंगो कार्यसमितिले समेत त्यसलाई ‘सनाखत’ विना नै स्वीकृत ग¥यो ।

केहीलाई लागेको होला, अब ‘नवराज–अध्याय’ सकियो र उनका पक्षधर भनिनेहरु मौसमी स्वस्थानी पढेर बस्नेछन् । यो भ्रम हुनेले त्यसलाई त्यागे हुन्छ । मान्छे मर्दैमा ‘मुद्दा’ मर्दैन । मुद्दा केवल सत्य–असत्यमै प्रकट भएर एकदिन छिनोफानो अवश्य हुन्छ ।  

http://chartaranews.com बाट साभार

-----------------------------------------------------

राजीनामा - डा.नवराज लम्साल

श्री केन्द्रीय समिति

नेपाली लेखक संघ 

काठमाडौँ ।

विषय : राजीनामा सम्बन्धमा ।

२०७३ वैशाख १८ र १९ गते काठमाडाँैमा सम्पन्न राष्ट्रिय महाधिवेशनबाट नेपाली लेखक संघको वर्तमान केन्द्रीय समितिसँगै म केन्द्रीय अध्यक्ष पदमा निर्वाचित भएको हुँ । महाधिवेशन केवल नेतृत्व छनौट मात्र हैन र महाधिवेशन मार्फत संघको नीति, निर्देशन तथा कार्यहरूको प्रष्ट निर्देश हुन्छ भन्ने कुरा संघकै विधानको परिच्छेद ४ को दफा १४ मा प्रष्ट उल्लेख छ ।

राष्ट्रिय महाधिवेशन सम्पन्न भएपछि अधिवेशनका प्रतिनिधिहरूको हस्ताक्षर सहित त्यहाँ गरिएका निर्णयहरू संघका वैधानिक सम्पत्ति हुन् । त्यही निर्णय र दस्तावेजका आधारमा परिच्छेद ९ दफा २९ बमोजिम संशोधित विधान प्रमुख जिल्ला अधिकारीको स्वीकृति लिई लागु गरिने हो । लेखापरीक्षण लगायत अन्य आन्तरिक व्यवस्था र परिचालनका लागि समेत महाधिवेशनका दस्तावेज मार्गदर्शन र आधार पनि हो । संगठन भावनात्मक र कोरा सैद्धान्तिक कुरा मात्र नभएर प्राविधिक, कानुनी र प्रक्रियागत कुरा पनि हो ।

तर, २०७३ वैशाख १८ र १९ गते काठमाडौँमा सम्पन्न राष्ट्रिय महाधिवेशनका कुनै पनि दस्तावेज निवर्तमान कार्य समितिबाट वर्तमान कार्यसमितिलाई आजसम्म प्राप्त भएन । पटक पटक कोशिश गर्दा पनि प्राप्त भएन÷हुन सकेन । आफैँ र आफ्नै केन्दीय समिति निर्वाचित भएको ऐतिहासिक अधिवेशनको सम्पूर्ण दस्तावेज आफ्नै नैतिक बलको जग हो । त्यो जग नहुँदा संशोधित विधान प्रमुख जिल्ला अधिकारीबाट स्वीकृत गराउन, संघको दर्ता नवीकरण गर्न, बैँक खाता सञ्चालन तथा लेखापरीक्षण लगायतका व्यावहारिक काम गर्न समेत यसबाट बाधा उत्पन्न भएको छ र अधिवेशनले पारित गरेको विधान समेत आजसम्म स्वीकृत गराउन पाइएको छैन ।

आफू निर्वाचित भएको राष्ट्रिय महाधिवेशनका दस्तावेज नै नहुनु र तिनैका आधारमा गरिने वैधानिक प्रक्रिया अबरुद्ध हुनुले संस्थामा मात्र हैन म आफैँमा पनि नैतिक अवरोध आएको छ । प्रतिनिधिहरूको हस्ताक्षर सहितको महत्वपूर्ण दस्तावेज विना सम्पदन गरिने कानुनी कार्य स्वतः नक्कली र ढाकछोपको काम हुनेछ । नेपाली लेखक संघजस्तो प्राज्ञिक, नैतिक र सिर्जनशील संघका आन्तरिक जीवनको संगठन पद्धति नै ढाकछोप र नक्कली सहीभर्पाइका आधारमा अघि बढाउनु प्राज्ञिक मर्यादाको धब्बा हुने छ । लेखनको आदर्श र मर्यादामार्फत समाजलाई नैतिकता सिकाउने संस्थामा रही नक्कली काम गर्नुभन्दा नयाँ प्रक्रिया र वैधानिकताका लागि मार्ग प्रशस्त गर्नु उपयुक्त हुन्छ भन्ने निष्कर्षमा पुगी संघको विधान परिच्छेद नौ को दफा ३० बमोजिम यस सम्मानित केन्द्रीय कार्य समिति समक्ष आज मिति २०७३ साउन ७ गतेदेखि नै लागु हुने गरी राजीनामा पेश गरेको छु । मेरो राजीनामा पछि संघको विधान परिच्छेद ४ को दफा ११.१.क अनुसार विशेष साधारण सभाद्वारा वा अन्य वैकल्पिक वैधानिक व्यवस्थाद्वारा नयाँ निकासका लागि बाटो खुल्ने समेत विश्वास लिएको छु ।

साथै यस बीचको छोटो समयमा कर्णालीदेखि इलामसम्म आधा दर्जनभन्दा बढी विविध सार्थक कार्यक्रमहरूको आयोजना गर्न, विधिवतरूपमा केन्द्रीय कार्यालय खोल्न र विषयनिष्ट बहस र अन्तक्र्रिया प्रारम्भ गर्न सघाउने विभिन्न जिल्ला समिति तथा केन्द्रीय समितिका पदाधिकारी र सदस्यहरूलाई हार्दिक धन्यवाद दिँदै साधारण सदस्यका रूपमा यस ऐतिहासिक र गरिमामय संघको उन्नति, प्रगति र सिर्जनात्मक श्रीवृद्धिका लागि आफू सदा क्रियाशील रहने विश्वास फेरि एक पटक दोहो¥याउन चाहन्छु ।

डा.नवराज लम्साल

अध्यक्ष

नेपाली लेखक संघ

जानकारीका लागि

१. वरिष्ठ उपाध्यक्ष

श्री श्रवण मुकारुङ

२. महासचिव

श्री रत्नमणि नेपाल

३. कोषाध्यक्ष

सन्ध्या पहाडी

४. निवर्तमान अध्यक्ष

डा. विष्णुविभु घिमिरे